Hier lees je alles over sociale fobie. Je ontdekt wat deze angststoornis inhoudt, wie er last van heeft en welke situaties voor hen het meest uitdagend zijn in het dagelijks leven.
Wat is sociale fobie?
Sociale fobie wordt gekenmerkt door een hevige angst en vrees voor sociale situaties waarin de persoon wordt blootgesteld aan een mogelijk negatief oordeel van anderen. Dit kan variëren van spreken in het openbaar tot simpelweg een kamer binnenlopen. De persoon heeft de angst om te blozen, trillen of zweten en is bang dat dit zichtbaar is voor anderen en dat zij daar een negatieve mening over vormen. Bij deze angststoornis doet zich anticipatie angst en vermijdingsgedrag voor. Dit is een belemmering in het functioneren in het dagelijks leven en een duidelijk zichtbaar lijden van de persoon (Van Vliet, 2004).
Wie hebben er last van?
Angststoornissen behoren – naast stemmingsstoornissen – tot de meest voorkomende psychische aandoeningen onder de Nederlandse bevolking. De ‘lifetime’ prevalentie van angststoornissen bedraagt 19%, wat inhoudt dat één op de vijf van de Nederlanders op een moment lijdt aan een angststoornis (Visser & Van Balkom, 2007).
Sociale fobie, ook wel sociale angststoornis genoemd, is de meest voorkomende angststoornis omdat het een ‘lifetime’ prevalentie van 7,8% heeft.
Sociale fobie ontwikkelt zich gemiddeld tussen 16- en 21-jarigen en komt met dezelfde regelmaat voor bij mannen en vrouwen. Toch kunnen ook jongere kinderen en volwassenen er last van krijgen (Bögels, 1997). Kenmerkend is dat deze jongeren zich in de adolescentiefase bevinden; de fase waar identiteit en sociale vaardigheden in ontwikkeling zijn. Acceptatie door leeftijdsgenoten en zelfacceptatie staat centraal bij de identiteitsvorming. Het horen bij een groep wordt belangrijk en de kans om buitengesloten te worden heeft impact en geeft mogelijk onrust en angst (Raaijmakers, 2010).
Wat zijn lastige situaties voor iemand met sociale fobie?
Er is een aantal lastige situaties die voor mensen met sociale angst erg stressvol kunnen zijn, zoals:
- Voorgesteld worden aan nieuwe mensen
- Participeren in groepen
- Op een feestje binnenkomen
- Het ontmoeten van mensen die ‘boven’ je staan
- Getest worden
- Drinken of eten in het openbaar
Bij mensen met sociale angst roepen deze activiteiten vaak angstklachten op:
- Spreken voor een groep(je)
- Mededelen (tegen een meerdere) dat je ergens mee oneens bent
- In het openbaar spreken
- Acteren/instrument bespelen/schrijven waar anderen bij zijn (Kragten, 2004)
Literatuur
Bögels, S. M. (1997). Cognitieve gedragstherapie bij sociale fobie: nieuwe ontwikkelingen in de theorie en de behandeling. Directieve Therapie, 17(1), 19–27. https://doi.org/10.1007/bf03060162
Koch, Alexandra. (2022). Student Man Desperate Depression [Afbeelding]. Geraadpleegd op 24 maart 2025, van https://pixabay.com/photos/student- man-desperate-depression-6976999/
Kragten, J. (2004). Leven met een sociale fobie. In Bohn Stafleu van Loghum eBooks. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6516-6
MIND. (2023, 15 februari). Wat is een angststoornis? Uitleg in 1 minuut [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 18 juni 2025, van https://www.youtube.com/watch?v=1NuebUkHJNo
Psych2Go Nederlands (2024, 29 maart). Sociale Angst: 9 Praktische Voorbeelden [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 18 juni 2025, van https://www.youtube.com/watch?v=G6pOsZr3XaE
Raaijmakers, Q. (2010b). De invloed van gezinssituatie, religie, identiteit, algemeen welbevinden en sekse op separatieangst en sociale fobie. https://studenttheses.uu.nl/handle/20.500.12932/6170
StockSnaps. (2017). People Girls Women Students [Afbeelding]. Geraadpleegd op 24 maart 2025, van https://pixabay.com/photos/people-girls-women-students- 2557396/
Van Vliet, I. (2004). Inleiding: soorten angststoornissen, epidemiologie, etiologie/pathogenese. Bijblijven, 20(8), 291–296. https://doi.org/10.1007/bf03059797
Visser, S., & Van Balkom, A. (2007). Angststoornissen en persoonlijkheidspathologie. Bohn Stafleu van Loghum eBooks, (pp. 371–385). https://doi.org/10.1007/978-90-313-6404-6_21